Torbalı Ovası’nın bereketli topraklarında yetişen domatesler, kurutulmak üzere kavurucu sıcakların altında güneşe seriliyor. Bölgedeki fabrikalar tarafından işlenip paketlenen kurutulmuş domatesler, Torbalı’dan dünyanın dört bir yanındaki 100 ülkeye ihraç ediliyor. Coğrafi işaretli kurutulmuş domateslerin bu yılki ihracat hedefi 100 milyon dolar olarak belirlenirken, ilk kez Torbalı’da uygulanan kurutulmuş domates modeli, Malatya, Urfa, Ankara, Manisa gibi şehirlerde de uygulanmaya başlandı. İzmir’in Torbalı ilçesinde yetişen domatesler, beyaz örtü ile kaplı alanlara serilmeye başlandı. Torbalı Ovası’ndaki 45 bin dönümlük bir alanda yetişen kırmızı altınlar, sabahın ilk ışıklarında işçiler tarafından toplanarak kurutulmuş domates için kurulan sergi alanlarına kamyonlarla getiriliyor. İşçiler burada, kurutulmaya uygun olan domatesleri tek tek ikiye bölerek güneşe seriyor. Bir hafta boyunca güneş ve rüzgarla kuruyup tuzlanan domatesler, yine bölgedeki fabrikalar tarafından işlenerek 100 ülkeye ihraç ediliyor. Kurutulmuş domateslerde bu yılki ihracat hedefi ise 100 milyon dolar. Yaş domateslerini özenle kurutan bölgedeki fabrikalar, Avrupa’ya 3 Euro, Amerika Birleşik Devletleri ve Brezilya’ya ise 4 dolar fiyatla ürünlerini satıyor. Bunun yanı sıra, Torbalı’nın coğrafi işaretli kurutulmuş domates modeli diğer illere de yayılmış durumda. Son yıllarda Malatya, Urfa, Ankara, Manisa gibi şehirlerde de domateslerin kurutulmak üzere güneşe serilmesi uygulanmaya başlanmıştır.
Torbalı Ticaret Odası Başkanı Abdulvahap Olgun, “Torbalı kuru domatesi, Torbalı Ticaret Odası olarak coğrafi işaretini aldığımız bir ürün. Bölgemizi baz alarak bu yıl 45 bin dönümlük bir alanda domates ekildi ve buradan 360 bin ton rekolte bekliyoruz. Torbalı’da 15-20 civarında sergi bulunuyor ve ayrıca 10 kurutulmuş domates fabrikamız mevcut. 13 kilo yaş domatesten bir kilo kuru domates elde ediliyor. Kurutulmuş domates Avrupa’da özellikle İtalyanlar tarafından tercih ediliyor ve pizzalarda kullanılıyor. Amerikalılar hamburgerlerde, Brezilyalılar ise sandviçlerinde kuru domates kullanıyor. Polonyalıların da ilgisi artmaya başladı. Avrupa ülkeleri başta olmak üzere Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Japonya, Brezilya dahil dünyanın 100 ülkesine ihracat yapıyoruz. Geçtiğimiz yıl 83 milyon dolarlık bir ihracat gerçekleştirdik ve bu yılki ihracat hedefimiz 100 milyon dolar. Torbalı’da tarıma dayalı sanayiyi geliştiriyoruz ve ‘Tarımdan vazgeçmeden nasıl sanayileşebiliriz?’ diye düşündük. Kurutulmuş domates bunun en güzel örneğini oluşturuyor. Son yıllarda “Malatya, Urfa, Mardin, Ankara, Manisa gibi illerde de bu sergilerin açılması başladı.” şeklinde açıklamalarda bulunmuştur. “Torbalı’nın kurutulmuş domatesi model oldu” dedi.
Bölgedeki sanayicilerden Kemal Saygıner, kurutulmuş domateslerin işleniş süreci hakkında şunları söyledi: “Ürünler kuruduktan sonra depolarımıza gelir.” Ham maddeler ön seçimden sonra soğuk hava depolarımıza depolanır. Tüm kontrolleri yapılan bu ürünler müşterilerin taleplerine göre paketlenerek seçilir. Müşterilerimiz genellikle jülyen kesim talep ediyor. Brezilyalılara küp şeklinde gönderiyoruz. Ayrıca toz halinde tercih eden ülkeler de mevcut. Biz yaş domatesin kilosunu 4 liradan alıyoruz. Kurutulmuş domateslerin satış fiyatları ise ülkeye göre değişiyor. Avrupa’ya 3-3,5 Euro’ya satıyoruz, Brezilya ve Amerika Birleşik Devletleri’ne ise 4 dolardan satıyoruz.“2 yıl raf ömrü var Torbalı kuru domatesi, vakumlu paketlerde ve doğrudan güneş ışığı almayan yerlerde muhafaza edildiği takdirde en az 2 yıl raf ömrüne sahiptir. Türkiye’nin kurutulmuş domates ihracatının yüzde 95’ini karşılayan bölge, güneş açısı, nem oranı ve rüzgarıyla eşsiz olarak kabul ediliyor. Kurutulmuş domates ihracatında 23 milyon dolar ihracat ile Amerika Birleşik Devletleri listenin başını çekerken, 20 milyon dolar ile İtalya, 12 milyon dolar ile Almanya ve 7 milyon dolar ile Polonya ilk sıralarda yer alıyor.
